Vai trò và chức năng của thị trường chứng khoán?
I. Vai trò của thị trường chứng khoán
Vai trò của thị trường chứng khoán Thị trường chứng khoán đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế. Trong đó, 3 chủ thể: doanh nghiệp, nhà đầu tư, chính phủ là những chủ thể nhận được nhiều giá trị nhất từ thị trường chứng khoán. Dưới đây là những vai trò của thị trường chứng khoán đối với từng chủ thể tham gia thị trường.
Đối với chính phủ
Thông qua thị trường chứng khoán, Chính phủ dễ dàng huy động được nguồn vốn để đầu tư vào các dự án của nhà nước bằng cách bán trái phiếu. Các doanh nghiệp nhà nước cũng nhờ sự thúc đẩy của thị trường chứng khoán mà quá trình cổ phần hóa diễn ra nhanh chóng hơn. Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán giúp chính phủ triển khai các chính sách tiền tệ hiệu quả hơn thông qua việc giao dịch mua bán trái phiếu từ đó giúp điều chỉnh sự tăng giảm của lãi suất thị trường. Và vai trò quan trọng cuối cùng, đó là nhờ thị trường chứng khoán mà chính phủ có thể bán cổ phiếu ra nước ngoài và thu hút được nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài vào Việt Nam
Đối với doanh nghiệp
Sự ra đời của thị trường chứng khoán được xem như giải pháp giúp doanh nghiệp huy động được nguồn vốn kinh doanh hiệu quả thông qua việc bán cổ phiếu hoặc trái phiếu cho các nhà đầu tư trên thị trường. Giải pháp này giúp doanh nghiệp không những tạo được tính thanh khoản cao mà còn giảm bớt được việc vay vốn lãi cao từ ngân hàng. Chỉ số giá chứng khoán trên thị trường còn giúp phản ánh được chính xác và tổng quát nhất các giá trị cả vô hình và hữu hình về doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung. Thị trường chứng khoán đóng vai trò giúp doanh nghiệp được công chúng biết đến một cách rộng rãi mà không mất nhiều chi phí, lại hiệu quả và dễ dàng. Qua đó hình thành và phát triển một môi trường cạnh tranh lành mạnh và công bằng giữa các doanh nghiệp, thúc đẩy tăng hiệu quả sử dụng vốn và tạo điều kiện thuận lợi áp dụng công nghệ vào sản xuất kinh doanh.
Đối với nhà đầu tư
Riêng với nhà đầu tư, thị trường chứng khoán đem đến một kênh đầu tư đa dạng và ít rủi ro. Nhà đầu tư không khó để tìm được cho mình một doanh nghiệp phù hợp để đầu tư sinh lời.
II. Chức năng của thị trường chứng khoán
Thị trường chứng khoán đóng góp nhiều vai trò quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam cũng như thế giới. Một số chức năng của thị trường chứng khoán chính và quan trọng nhất đó là:
Kênh tiếp cận vốn hiệu quả cho nền kinh tế: Số tiền nhàn rỗi của các nhà đầu tư khi họ dùng để mua chứng khoán do các công ty phát hành, sẽ được đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Qua đó góp phần mở rộng sản xuất xã hội. Thông qua vai trò hỗ trợ các hoạt động đầu tư của công ty, thị trường chứng khoán đã có những đóng góp quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân. Thông qua thị trường chứng khoán, các chính phủ và các chính quyền ở địa phương cũng huy động được các nguồn vốn phục vụ các nhu cầu chung của xã hội cũng như đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế.
Là kênh đầu tư sinh lợi tiềm năng cho dân chúng, bên cạnh các kênh đầu tư khác như vàng, bất động sản, gửi ngân hàng,...Thị trường chứng khoán đem đến cho người dân một môi trường đầu tư sinh lợi lành mạnh với cơ hội chia sẻ lợi nhuận từ các công ty đại chúng. Các loại chứng khoán rất đa dạng về tính chất, thời hạn cũng như độ rủi ro. Điều đó giúp cho các nhà đầu tư có thể dễ dàng lựa chọn loại chứng khoán phù hợp với khả năng, mục tiêu của mình. Do đó, một trong số các chức năng của thị trường chứng khoán đó là làm tăng mức tiết kiệm quốc gia.
Tạo tính thanh khoản cho các loại chứng khoán: Việc tham gia thị trường chứng khoán giúp các nhà đầu tư chuyển đổi các chứng khoán họ sở hữu thành tiền mặt hoặc các loại chứng khoán khác. Tính thanh khoản (khả năng chuyển đổi thành tiền mặt) là một trong những đặc tính hấp dẫn của thị trường chứng khoán. Điều đó cho thấy sự an toàn và tính linh hoạt của vốn đầu tư. Tính thanh khoản sẽ có khả năng nâng cao nếu thị trường chứng khoán hoạt động hiệu quả và năng động hơn.
Giúp minh bạch hóa và đồng thời phát triển doanh nghiệp: Tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp được phản ánh một cách minh bạch và chính xác thông qua giá chứng khoán. Từ đó thuận tiện và nhanh chóng hơn cho nhà đầu tư trong việc đánh giá và so sánh hoạt động của các doanh nghiệp. Sự minh bạch và công khai đồng thời cũng giúp tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh thúc đẩy phát triển doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, cải tiến sản phẩm cũng như cập nhật công nghệ mới.
Giúp chính phủ ra những quyết sách vĩ mô: Các chỉ báo của thị trường chứng khoán phản ánh tình hình phát triển của nền kinh tế một cách chính xác và nhanh nhạy. Khi giá các chứng khoán tăng lên có nghĩa đầu tư đang mở rộng, nền kinh tế đang tăng trưởng. Ngược lại, khi giá chứng khoán giảm có nghĩa nền kinh tế đang có xu hướng đi xuống. Do đó, thị trường chứng khoán được coi như công cụ quan trọng giúp chính phủ đưa ra và thực hiện những quyết sách vĩ mô. Thông qua chức năng của thị trường chứng khoán, chính phủ có thể tạo ra nguồn thu bù đắp thâm hụt ngân sách và kiểm soát lạm phát nhờ vào việc mua và bán trái phiếu chính phủ. Bên cạnh đó, chính phủ cũng có thể tác động vào thị trường chứng khoán để cân đối sự phát triển của nền kinh tế.
