Ngành thủy sản 2025 – Biến động khó lường
ĐIỂM NHẤN ĐẦU TƯ
Giá trị xuất khẩu cá tra năm 2024 đạt 2 tỷ USD (+9% YoY) nhờ sản lượng tăng trưởng 16% trong khi giá bán trung bình thấp hơn cùng kỳ 6%.
Giá trị xuất khẩu tăng trưởng mạnh mẽ chủ yếu nhờ thị trường Mỹ (+29% YoY) trong khi thị trường Trung Quốc giảm nhẹ 1% YoY và EU tăng nhẹ 1% YoY.
Giá bán trung bình tại các thị trường Mỹ/Trung Quốc/EU đều ghi nhận mức thấp hơn cùng kỳ lần lượt -4%/-14%/-5%.
Giá trị xuất khẩu toàn ngành tôm năm 2024 đạt 3,8 tỷ USD (+14% YoY) chủ yếu nhờ tôm khác như tôm hùm, trong khi tôm thẻ tăng nhẹ 8% YoY và tôm sú giảm -3% YoY. Mức tăng trưởng mạnh mẽ của tôm thẻ do sản lượng tăng trưởng 13% trong khi giá bán vẫn thấp hơn cùng kỳ 4%.
Bước sang 2025, ngành thủy sản sẽ biến động khó lường trước mức thuế của Mỹ cho các nước. Tuy nhiên, ngành cá tra kỳ vọng tăng trưởng nhờ sản lượng khi giá bán cạnh tranh so với cá rô phi và cá minh thái nội địa Mỹ.
Ngành tôm tăng trưởng nhờ duy trì lợi thế cạnh tranh với sản phẩm tôm giá trị gia tăng và chờ đợi kết quả cuối cùng về mức thuế chống bán phá giá tại Mỹ.
Nguồn cung tôm cá nguyên liệu cải thiện khi thời tiết thuận lợi, mưa không quá nhiều.
Ngành cá tra kết thúc năm 2024 với mức tăng trưởng nhờ vào sản lượng
Năm 2025, ngành cá tra tiếp tục kỳ vọng tăng trưởng nhờ sản lượng
Tỷ giá USD/VND ước tăng 3% YoY sẽ hỗ trợ phần nào đà tăng trưởng giá bán quy đổi VND. Đối với từng thị trường, ngành cá tra kỳ vọng như sau:
Thị trường Trung Quốc gặp nhiều khó khăn khi khả năng chi trả của người tiêu dùng còn thấp và thị trường EU gặp sự cạnh tranh cao với giá Minh Thái gốc Nga.
Đối với thị trường Mỹ, sản lượng tăng trưởng tùy thuộc vào mức thuế của Mỹ lên các nước. Theo kịch bản cơ sở về mức thuế của Mỹ trong báo cáo chiến lược năm 2025 của chúng tôi, chúng tôi kỳ vọng diễn biến ngành cá tra đối với mức thuế tại Mỹ trong năm 2025 như sau:
Theo kịch bản cơ sở, Mỹ sẽ áp 25% thuế lên toàn bộ mặt hàng Trung Quốc (chưa có) vào Q2/2025 và áp thuế/gia tăng biện pháp phòng vệ lên Việt Nam trong nửa đầu năm 2026. Đối với kịch bản này, chúng tôi kỳ vọng cá tra tăng 1% thị phần sản lượng nhờ chiếm 0,3% thị phần cá rô phi và 0,7% cá hồi sau khi chia sẻ một phần thị phần với cá minh thái nội địa Mỹ.
Cá rô phi đã bị áp thuế nhập khẩu 25% kể từ năm 2019 nên tại kịch bản này không có nhiều thay đổi về giá.
Năm 2025, chúng tôi kỳ vọng thị phần sản lượng cá hồi sẽ giảm từ 24% về mức trung bình 2019-2023 tại 23% khi lạm phát vẫn duy trì mức cao và tốc độ tăng trưởng việc làm và chi tiêu tiêu dùng chậm lại so với năm 2024
Trong năm 2024, thị phần cá tra tăng mạnh mẽ nhờ chiếm thêm thị phần cá hồi bên cạnh cá rô phi khi người tiêu dùng tại Mỹ không muốn chi trả mức giá cao cho sản phẩm thủy sản như cá hồi.
Hiện giá cá tra đang duy trì ở mức thấp nhất trong Top 12 cá fillet nhập khẩu tại Mỹ.
Ngành tôm năm 2024 vẫn duy trì đà tăng trưởng nhờ sản lượng
Giá trị xuất khẩu toàn ngành tôm 2024 tăng 14% YoY chủ yếu nhờ tôm khác như tôm hùm, trong khi tôm thẻ tăng nhẹ 8% YoY và tôm sú giảm -3% YoY.
Sản lượng tôm thẻ tăng trưởng chủ yếu nhờ thị trường EU/Mỹ tăng trưởng 19%/16% trong khi thị trường Nhật tăng trưởng ít hơn tại 10%.
Giá bán tôm thẻ trung năm 2024 ghi nhận ở mức thấp hơn cùng kỳ nhưng đã có tín hiệu tăng trưởng tích cực tại thị trường Mỹ và Anh trong khi thị trường Nhật vẫn còn thấp hơn cùng kỳ.
Ngành tôm năm 2025 duy trì đà tăng trưởng
Đối với mức thuế nhập khẩu tại thị trường Mỹ thời Trump 2.0, Việt Nam sẽ không bị ảnh hưởng nhiều do sản lượng tôm tự nuôi tại Mỹ thấp và Trung Quốc không xuất khẩu qua Mỹ nhiều. Sản lượng tăng trưởng nhờ chiếm thị phần sản lượng Indonesia và Ấn độ tại Mỹ và thị phần Thái Lan tại Nhật.
Sản phẩm tôm Indonesia bị trả về do nhiễm khuẩn. Tính chung 11 tháng năm 2024, FDA đã từ chối 34 đơn hàng bị nhiễm khuẩn salmonella/nhiễm bẩn, trong đó Indonesia chiếm nhiều nhất với 15 đơn hàng.
Thị phần tôm Việt Nam tại Nhật tăng nhờ bán tôm chế biến GTGT rẻ hơn Thái Lan và bán sản phẩm chất lượng cao hơn Indonesia.
Biên gộp ngành thủy sản trong Q4/2024 dự kiến giảm QoQ nhưng sẽ tăng trưởng trong năm 2025
Biên gộp của ngành thủy sản trong Q4/2024 khả năng giảm QoQ khi giá bán tôm/cá nguyên liệu tăng cao trong khi giá bán tôm/cá tra không tăng nhiều khi mùa lễ hội đi qua.